मित्रांनो सरपंच हा ग्रामपंचायतीचा मुख्य सदस्य आहे, ज्याला काही राज्यांमध्ये वेगवेगळ्या नावांनी देखील ओळखले जाते.सरकारकडून सरपंचांना दरमहा 3000 रुपये वेतन दिले जाते. आणि सरपंचाचा कार्यकाळ ५ वर्षांचा असतो.हया लेखात सरपंचाचा पगार किती आहे, सरपंच कसा कमावतो, सरपंच कसा काढायचा, सरपंचाचा कार्यकाळ किती आहे, सरपंचाला एक महिन्याचा पगार किती मिळतो, सरपंचाची कामाची यादी, सरपंच सर्व तक्रार क्रमांक आणि सरपंच यांच्याशी संबंधित माहितीचे प्रकार तपशीलवार स्पष्ट केले जातील.
सरपंचाचा पगार किती?
सरपंच देशातील सर्व ग्रामपंचायतींची काळजी घेतात, ज्यासाठी सरपंचाला 100 रुपये मानधन दिले जाते, त्यांना 100 रुपये भत्ता दिला जातो.
म्हणजेच सरपंचाला दरमहा 3000 ते 3500 रुपये पगार मिळतो. पण एकदा ग्रामपंचायतीत सरपंच निवडून आल्यावर एखादी व्यक्ती केवळ पाच वर्षे सरपंच पदावर राहू शकते कारण मुदत सरपंचाची मुदत ५ वर्षे असते. सरपंच की पगाराव्यतिरिक्त सरपंचाचे कमाईचेही वेगवेगळे मार्ग आहेत.तुम्हाला सरपंच म्हटलं की गावचे सरपंच आठवले असतील. कारण सरपंच हा ग्रामपंचायतीचा प्रमुख असतो, ज्याची निवड सर्व गावकऱ्यांनी मिळून ५ वर्षांसाठी केलेली असते. परंतु काही राज्यांमध्ये सरपंच वेगवेगळ्या नावांनी ओळखला जातो, ज्यामध्ये सरपंचाला मुखिया, प्रधान, ग्रामसभा अध्यक्ष म्हणून ओळखलं जातं. आपल्या महाराष्ट्रात सरपंचाला सरपंचच म्हणतात.
सर्व राज्यांमध्ये सरपंचांना समान वेतन दिलं जातं आणि गावातील विकासकामांकडे लक्ष देण्यासाठी दर महिन्याला बैठक बोलावली जाते, ज्यामध्ये सर्व वॉर्डपंचाचाही सहभाग असतो, या बैठकीसाठी सरपंचाला रु. .100 आणि पगार आणि भत्त्यांसह, पगार 3100 रुपये प्रति महिना होतो.
गावातील लोकसंख्येनुसार सर्वांचा पगार कमी किंवा जास्त असतो जेवढी गावाची लोकसंख्या जास्त तेवढा सरपंचाचा पगार किमान 5000 असतो. तर कमीत कमी 2500 ते 3000 असतो.
सरपंचाचा कार्यकाळ किती असतो?
जर आपण सरपंचाच्या कार्यकाळाबद्दल बोललो तर मित्रांनो, सरपंचाचा कार्यकाळ 5 वर्षांचा असतो. यानंतर पुन्हा ग्रामपंचायतीमध्ये सरपंच पदासाठी निवडणूक होत आहे. ज्यामध्ये कोणताही सदस्य पुन्हा सरपंच पदासाठी अर्ज भरू शकतो. परंतु सरपंच होण्यासाठी तुम्हाला सरपंचाच्या सर्व पात्रता आणि अटींचे पालन करणे बंधनकारक आहे.
ज्यामध्ये व्यक्तीचं वय 21 वर्षे, 8 वी किंवा 10 वी पास असल्यास, पोलिस रेकॉर्ड नसावे, या पात्रतेसह तुम्ही ग्रामपंचायतीमध्ये सरपंच पदासाठी उमेदवार म्हणून अर्ज करू शकता. यानंतर समोरच्या उमेदवारापेक्षा जास्त मते मिळाल्यास पुढील ५ वर्षे तुम्ही ग्रामपंचायतीचे सरपंच राहू शकता.
सरपंचाविरुद्ध तक्रार कशी आणि कुठे करायची?
तुम्हाला तुमच्या ग्रामपंचायतीच्या सरपंचाविरुद्ध कोणतीही तक्रार करायची असेल, तर त्यासाठी ठोस पुरावे असणे अत्यंत गरजेचे आहे. ज्यामध्ये तुमच्याकडे दोन्ही साक्षीदार किंवा कागदी पुरावे असतील तर बरे होईल. तुमच्या सरपंचाला गावात काम करण्यासाठी शासनाकडून किती पैसे मिळाले आणि कुठे खर्च झाले. त्याची माहिती तुम्ही थेट सरपंचाकडून आरटीआयद्वारे मागू शकता.
ज्यामध्ये सरपंच तुम्हाला बजेट आणि खर्च केलेल्या रकमेची माहिती लिखित स्वरूपात देतील. जे लेखी प्रमाणपत्र मानले जाईल. यानंतर, जर तुम्हाला सरपंचाने खर्च केलेल्या आणि प्राप्त झालेल्या रकमेबद्दल चुकीची माहिती दिली असेल, तर या पुराव्याच्या आधारे तुम्ही तुमच्या जिल्ह्याच्या जिल्हा दंडाधिकार्यांकडे तक्रार करू शकता. मात्र त्यापूर्वी तुम्ही तुमच्या तहसीलदार, जिल्हा पंचायत राज अधिकारी (सीईओ) यांच्याकडे तक्रार केली तर बरे होईल.कार्यकाळ 5 वर्षांपर्यंत
सरपंच पगार 2023 2500 ते 3000 रु
सभेत सरपंचाचा भत्ता 100 रु
उपसरपंच वेतन 2023 रुपये 1200 प्रति महिना
सरपंच अर्ज PDF सरपंच फॉर्म PDF डाउनलोड करा
ग्रामपंचायत वेबसाइट https://www.panchayat.gov.in/
सरपंचाचा पगार किती?
मित्रांनो, तुम्हा सर्वांना माहीत असेलच की, सरपंचाला त्याच्या गावातील काम करण्यासाठी सरकारकडून ५ ते ६ कोटी रुपये दिले जातात, जेणेकरून सरपंचाला त्याच्या पंचायतीमध्ये रस्तेबांधणी, घाण पाण्याचा निचरा यासारखी विकासकामे करता येतील. गाव, शाळेचे बांधकाम. पंचायत इमारत इत्यादी बांधकामात खर्च करू शकतो.
ह्या विकासकामांसाठीच ग्रामीण भागातील जनता आपल्या गावचा सरपंच म्हणून चांगल्या व्यक्तीची निवड करतात, त्यासाठी सरपंचाला दर महिन्याला २५०० ते ३००० रुपयांपर्यंतच वेतन दिले जाते, परंतु अनेक ग्रामपंचायतींमध्ये ग्रामपंचायतींचा समावेश आहे. ज्या देशात सरपंचाकडे विकासाशी निगडीत काहीतरी असते तेही काम करत नाहीत आणि खोटी कागदपत्रे बनवून विकास निधी आपसात वाटून घेतात. हे सर्वच सरपंच करत नाहीत. काही प्रकरणे समोर आली आहेतमित्रांनो, आपल्या देशात प्रत्येक ग्रामपंचायतीमध्ये एक सरपंच असतो, जो ग्रामपंचायतीमध्ये होणार्या सर्व विकासकामांवर आणि इतर समस्यांवर लक्ष ठेवतो. दर 5 वर्षांनी सरपंचाची निवडणूक घेतली जाते, जी व्यक्ती सरपंच होईल, त्या सरपंचाला 2023 मध्ये 4800 रुपये प्रति महिना पगार मिळेल.
आणि मित्रांनो, सरपंच पगार 2023 मध्येही वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये बदलतो,
आपल्या राज्यांतील सरपंचांना दरमहा २५०० ते ५००० हजार रुपये पगार मिळतो. पण मित्रांनो, पंचायती राज व्यवस्थेनुसार आजही अनेक राज्यांमध्ये सरपंचांना कोणत्याही प्रकारचे वेतन देण्याची तरतूद नाही. मात्र तरीही शासनाकडून सरपंचांना दरमहा २५०० ते ३००० रुपये मानधन दिले जात आहे.
सरपंच कमावतो कसा?
सरपंचाला त्यांच्या ग्रामपंचायतीतील विकासकामांसाठी आणि इतर ग्रामपंचायतींमध्ये पक्के रस्ते यासाठी प्रत्येक पंचायतीला पाच कोटी रुपयांचे बजेट दिले जाते, मात्र सरपंच या बजेटचा गैरवापर करत असल्याची माहिती आपल्याला अनेकदा वर्तमानपत्रातून पाहायला मिळत आहे.
बनावट कागदपत्रे बनवून सरपंच व इतर शासकीय कर्मचारी मिळून ग्रामपंचायतीमध्ये मिळणाऱ्या विकासाचे पैसे खातात, त्यामुळे सरपंच होऊन केवळ दोन-तीन वह्या खाण्याची कमाई होते. मात्र येत्या काळात सर्व तपशील ऑनलाइन केले जातील. त्यामुळे सरपंचाला मिळालेल्या पैशाचा हिशेब ग्रामस्थ घेऊ शकतात.
सरपंचाला पगार कोण देतो?
मित्रांनो जर तुमच्या मनात प्रश्न येत असेल की शेवटी सरपंचाला पगार कोण देतो. सरपंचाला सरकारकडूनच पगार दिला जातो कारण सरपंच सुद्धा ग्रामपंचायतीचे संपूर्ण काम पाहतो, सरपंचासोबतच विकासाशी संबंधित कामे पंचायतीमध्ये करून घ्यायची असतात, त्यामुळे सरपंचाला 3000 ते 5000 रुपये मिळतात. सरकारकडून दरमहा पगार उपलब्ध आहे.
सरपंचांना पगार दर महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात दिला जातो, जो सरपंचाच्या बँक खात्यावर ऑनलाइन पाठवला जातो, त्याआधी सरपंचाचा पगार रोखीने दिला जात होता, पण आता देशातील सर्व सरकारी कर्मचाऱ्यांप्रमाणेच सरपंच आणि प्रभाग पंचांचा पगार दर महिन्याला डीबीटीद्वारे , सरकारकडून बँक खात्यात पैसे पाठवले जातात.
सरपंच कोण होऊ शकतो?
सरपंच बनवण्यासाठी वेगवेगळे नियम व अटी ठेवण्यात आल्या आहेत, ज्यांची पूर्तता करून ग्रामपंचायतीचा कोणताही सदस्य सरपंच होण्यासाठी निवडणूक लढवू शकतो आणि सरपंचपदाची निवडणूक जिंकल्यानंतर त्याच्या ग्रामपंचायतीमध्ये ५ वर्षे सरपंच होऊ शकतो. की पुन्हा निवडणूक आहे कारण सरपंचाचा कार्यकाळ ५ वर्षांचा असतो.
तुमच्याविरुद्ध पोलिस ठाण्यात कोणताही गुन्हा दाखल नसेल आणि तुम्ही आठवी किंवा दहावी पास असाल तर तुम्ही सरपंच पदासाठी अर्ज भरू शकता. परंतु तुमचे वय १८ वर्षांपेक्षा जास्त असणे देखील अनिवार्य आहे. जर तुम्ही सरपंचपदासाठी अर्ज केला असेल आणि अर्ज रद्द करायचा असेल तर तुम्ही अर्जदाराच्या 2 किंवा 3 दिवसांत तुमचा अर्ज मागेही घेऊ शकता.
उपसरपंचांचा पगार किती?
मित्रांनो, उपसरपंच हे पद सरपंचापेक्षा लहान आहे, त्यानंतर उपसरपंचच्या खाली वॉर्डपंच आहेत आणि 2022 मध्ये उपसरपंचला किती पगार मिळतो याबद्दल बोललो तर तुम्हाला सांगतो की उपसरपंचला 750 रुपये मिळतील. 1500 रुपये दरमहा. तो पगार मिळतो, पण मित्रांनो, सर्व राज्यात सरपंच आणि उपसरपंचाचा पगार वेगळा आहे.
ज्यामध्ये काही राज्यांमध्ये उपसरपंचचा पगार 1500 रुपयांपेक्षा जास्त आहे. सरपंचाचे मुख्य काम म्हणजे सरपंच नसताना कार्यकाळ सांभाळणे म्हणजेच तुमचा सरपंच काही कामासाठी बाहेर गेला असेल तर अशा परिस्थितीत उपसरपंच पंचायतीमध्ये दर महिन्याला एका सभेला सरपंचाला हजर राहावे लागते.सभा व इतर विकासासंदर्भात सुरू असलेली कामे पाहण्याचे काम सरपंचाचे असतेगावातील सरपंचाने कोणते काम केले हे कसं शोधायचं?
मित्रांनो, आता देशातील सर्व राज्यांमध्ये सरकारने ग्रामपंचायतीची माहिती सर्वसामान्यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी एक ऑनलाइन पोर्टल सुरू केले आहे, ज्यामध्ये गावातील लोकांना त्यांच्या गावात, पंचायतीमध्ये झालेल्या कामांची माहिती मिळते. सरपंचाला कामासाठी मिळालेले पैसे ऑनलाइन तपासता येतील.
तसेच ग्रामपंचायतीशी संबंधित सर्व प्रकारची माहिती पब्लिक इन्फॉर्मेशन पोर्टलवर मिळू शकते, याठिकाणी ग्रामपंचायतीच्या विकास कामांची माहिती व ग्रामपंचायतीमधील कामांसाठी मिळालेले अंदाजपत्रक ऑनलाइन पाहता येईल.
सरपंचाला किती पैसे/बजेट मिळतात?
सरपंचाला त्यांच्या ग्रामपंचायतीमध्ये काम करता यावे, यासाठी प्रत्येक वेळी अंदाजपत्रक सादर करताना विविध कामांसाठी सरकार आठ ते नऊ कोटी रुपये देते, जेणेकरून सरपंचाला त्यांच्या पंचायतीत विकास साधता येईल. परंतु मित्रांनो, ग्रामपंचायतीमध्ये मिळणारे पेमेंट सरपंच व उच्चस्तरीय अधिकारी चुकीची कागदपत्रे बनवून खात असतात.
परंतु तुम्ही तुमच्या मोबाईल फोनवरून तुमच्या ग्रामपंचायतीमध्ये विकासकामांसाठी किती पैसे आले आहेत याची माहिती ऑनलाईन तपासू शकता, त्यासाठी तुम्ही भारत सरकारच्या पंचायती राज मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन तपासू शकता.
सरपंचाला हटवायचं कसं?
मित्रांनो, जर तुमच्या मनात प्रश्न येत असेल की सरपंचाला हटवता येईल का, तर तुम्हाला सांगतो की तुम्ही तुमच्या ग्रामपंचायतीच्या सरपंचाला काढून टाकू शकता, त्यासाठी काही अटी देखील ठेवल्या आहेत, त्यानंतर तुम्ही सरपंचाविरुद्ध तक्रार करू शकता. तुमची ग्रामपंचायत. पदावरून काढून टाकता येईल.
पण सरपंच पदावरून हटवण्यासाठी तुम्हाला गावात एक वॉर्ड पंच हवा आहे, ज्यामध्ये तुम्हाला गावातील अर्ध्या नागरिकांच्या तक्रार पत्रावर स्वाक्षरी करण्यासाठी अर्धा वॉर्ड पंच घ्यावा लागेल. यानंतर तुम्हाला तुमच्या जिल्ह्याच्या जिल्हाधिकारी कार्यालयात जाऊन तक्रार द्यावी लागेल, त्यानंतर तुमच्या सरपंचाला पदावरून हटवण्यात येईल.
सरपंचाची तक्रार कुठे करायची?
जिल्हाधिकाऱ्यांना,
तहसीलच्या तहसीलदाराजवळ,
जिल्हा पंचायत राज अधिकारी (सीईओ) जवळ,
याशिवाय तुम्ही तुमच्या राज्याच्या सीएम हेल्पलाइन नंबरवर सरपंचाची तक्रार करू शकता.
सरपंचाची कामं कोणती?
गावात पक्के रस्ते बांधणे.
पिण्याच्या पाण्याची उच्च व्यवस्था करणे.
वीज आणि इतर इलेक्ट्रॉनिक सेवांची काळजी घेणे.
गावातील घाण पाण्याचा निचरा करण्याची व्यवस्था करणे.
तलाव व तलावांच्या स्वच्छतेसाठी नरेगा योजना सुरू करणे.
शाळा आणि पंचायत इमारती चांगल्या ठेवणे.
गावातील मुलांसाठी खेळाचे मैदान तयार करणे.
गावातील लोकांना शासकीय योजनांची माहिती देऊन लाभ मिळवून देणे.
पंचायतीमध्ये भटक्या जनावरांसाठी उच्च व्यवस्था करणे.
दर महिन्याला बैठक घेऊन विकासकामांवर चर्चा करणे.
गावातील स्वच्छतेची कामे करणे आदी कामे सरपंचाची कर्तव्ये आहेत
अधिक माहितीसाठी संपर्क साधा
👉 विशाल मल्टीसर्विसेस व नोकरी मदत केंद्र
(आपल्या हक्काच ऑनलाइन सेंटर) 🚩🌱
मो नंबर - 8788149872/9511756569/7028270092
No comments: