ONGC म्हणजे काय? ONGS Information in Marathi

 

ONGS Information in Marathi – ONGC म्हणजे काय? भारतीय बहुराष्ट्रीय क्रूड ऑइल अँड गॅस कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया हे ओएनजीसी म्हणून ओळखले जाते. भारताचे नवी दिल्ली हे नोंदणीकृत कार्यालय म्हणून काम करते. ही सार्वजनिक क्षेत्रातील संस्था आहे जी भारत सरकारच्या पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू मंत्रालयाला अहवाल देते. PSU झाल्यानंतर त्याचे नाव बदलून ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन ओएनजीसी केले. ही देशातील सर्वात मोठी तेल आणि वायू उत्खनन आणि उत्पादन कंपन्यांपैकी एक आहे.

ONGC ची स्थापना (Establishment of ONGC in Marathi)

प्रकार:	सरकारी कंपनी
उद्योग क्षेत्र:	तेलवायू
स्थापना:	१४ ऑगस्ट, इ.स. १९५६
मुख्यालय:	भारत देहरादून
महत्त्वाच्या व्यक्ती:	सुधीर वसुदेवा
महसूली उत्पन्न:	$ २७.६ अब्ज
एकूण उत्पन्न:	$ ५.४ अब्ज

१४ ऑगस्ट १९५६ रोजी भारत सरकारने ONGC ची स्थापना केली. हे भारतात सुमारे ११,००० किमी पाइपलाइन चालवते आणि २६ गाळाच्या खोऱ्यांमध्ये हायड्रोकार्बन शोधण्यात आणि वापरण्यात सक्रिय आहे. ONGC Videsh, तिची परदेशातील उपकंपनी, १७ वेगवेगळ्या राष्ट्रांमधील प्रकल्पांवर सक्रियपणे काम करत आहे.

गेल्या ५० वर्षांत, ONGC ने ७ पैकी ६ आर्थिकदृष्ट्या उत्पादक भारतीय खोऱ्यांची ओळख करून दिली आहे, ज्यात एकूण ७.१५ अब्ज टन तेल आणि वायूचे हायड्रोकार्बन साठे आहेत.

विविध IOR (सुधारित तेल पुनर्प्राप्ती) आणि EOR (उन्नत तेल पुनर्प्राप्ती) कार्यक्रमांमध्ये सक्रिय गुंतवणुकीच्या सहाय्याने, ओएनजीसीने परिपक्व शेतातून उत्पादनात जागतिक घट होऊनही, मुंबई उच्च सारख्या ब्राऊनफिल्डमधून उत्पादन राखले आहे. २५-३०% च्या वर्तमान पुनर्प्राप्ती घटकासह, ONGC कडे सध्या अनेक परिपक्व फील्ड आहेत. २००५ आणि २०१३ दरम्यान, त्याचे राखीव बदलण्याचे प्रमाण १ पेक्षा जास्त होते.

तेल उद्योग विभाग (Department of Oil Industry in Marathi)

तेल उद्योग तीन क्षेत्रे बनवतात: अपस्ट्रीम, मिडस्ट्रीम आणि डाउनस्ट्रीम. E&P, बेसिन एक्सप्लोरेशन आणि कच्च्या तेलाचे उत्खनन हे सर्व अपस्ट्रीम केले जाते. यामध्ये ONGC आणि OIL यांचा सर्वाधिक वाटा आहे. ONGC भारतातील सुमारे ७५-८०% क्रूड काढते. IOC देखील E&P सुरू केले.

मिडस्ट्रीम: अंतिम उत्पादनांच्या प्रक्रिया आणि उत्पादनासाठी रिफायनरीजमध्ये क्रूडची वाहतूक.

वास्तविक प्रक्रिया डाउनस्ट्रीम केली जाते. PSUs बहुतेक IOC, BPC आणि HPC बनवतात. संपूर्ण देशात २३ रिफायनरी आहेत. आयओसीकडे सर्वाधिक खेळाडू आहेत. रिफायनरीज ११ (९ IOC स्टँड-अलोन, CPCL सह २ JV). ३ रिफायनरीज: २ ONGC, २ रिलायन्स आणि १ एस्सार ऑइल खाजगी कंपन्यांच्या मालकीच्या आहेत. रिफायनरीज व्यतिरिक्त, या तयार मालाच्या वाहतुकीसाठी स्टोरेजसाठी टर्मिनल आणि पाइपलाइन आहेत. असंख्य आणि मोठ्या कंपन्या डाउनस्ट्रीममध्ये आढळू शकतात.

ONGC चा इतिहास (History of ONGC in Marathi)

१९४७ मध्ये भारताला स्वातंत्र्य मिळण्यापूर्वी, अविभाजित भारतातील एकमेव तेल-उत्पादक कंपन्या ईशान्येकडील आसाम ऑइल कंपनी आणि उत्तर-पश्चिमेकडील अटॉक ऑइल कंपनी होत्या. भारतातील बहुसंख्य गाळाचे खोरे तेल आणि वायू संसाधनांच्या विकासासाठी अयोग्य मानले गेले.

स्वातंत्र्यानंतर, भारताच्या केंद्र सरकारने आर्थिक विकासाला गती देण्यासाठी तेल आणि वायूचे मूल्य तसेच संरक्षण क्षेत्रातील त्यांचे धोरणात्मक महत्त्व पटकन आत्मसात केले. परिणामी, १९४८ चे औद्योगिक धोरण विधान विकसित केले जात असताना देशाच्या पेट्रोलियम उद्योगाची वाढ अत्यंत महत्त्वाची असल्याचे मानले जात होते. ONGC साठी औपचारिक नाव.

सार्वजनिक क्षेत्रामध्ये सुधारणा करण्यासाठी, भारत सरकारने १९५५ मध्ये देशभरातील तेल आणि नैसर्गिक वायू संसाधनांचे शोषण करण्याचा निर्णय घेतला. हे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी, नैसर्गिक संसाधने आणि वैज्ञानिक संशोधन मंत्रालयाने त्यावेळी तेल आणि नैसर्गिक वायू संचालनालयाची स्थापना केली. १९५५ च्या उत्तरार्धात एक अधीनस्थ कार्यालय म्हणून. भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षणाच्या भूवैज्ञानिकांच्या कोर गटाने विभागाची स्थापना केली.

तेल आणि नैसर्गिक वायू संचालनालय सरकारचे अधीनस्थ कार्यालय म्हणून मर्यादित अर्थसंकल्पीय आणि प्रशासकीय अधिकारामुळे प्रभावीपणे कार्य करू शकणार नाही हे त्वरीत स्पष्ट झाले. परिणामी, संचालनालयाला ऑगस्ट १९५६ मध्ये आयोग म्हणून वाढीव अधिकार देण्यात आले, जरी ते सरकारचा एक भाग राहिले. ऑक्टोबर १९५९ मध्ये आयोगाच्या अधिकारात आणखी वाढ करण्यात आली जेव्हा भारतीय संसदेच्या कायद्याने त्याला वैधानिक संस्था बनवले.

ONGC च्या एका विभाग, ONGC Videsh Limited (OVL) ने २००३ मध्ये तवीझ एनर्जीची २५% गुंतवणूक ग्रेटर नाईल तेल प्रकल्पात विकत घेतली, जी त्याच्या आंतरराष्ट्रीय होल्डिंगपैकी एक होती. स्टेट बँक ऑफ इंडिया हे नाणे जारी करणारी पहिली भारतीय कॉर्पोरेशन होती. स्वतःच्या सन्मानार्थ, आणि ONGC च्या स्थापनेच्या ५० व्या वर्धापन दिनानिमित्त २००६ मध्ये स्मृती नाण्यांचा संच जारी करण्यात आला तेव्हा ONGC दुसरे ठरले. होते. ONGC साठी औपचारिक नाव

ऑफशोअर गॅस हाताळण्यासाठी, ओएनजीसीने २०११ मध्ये डहाणूमध्ये २००० एकर जमीन खरेदीची विनंती सादर केली. २०१२ मध्ये क्युबाच्या उत्तरेकडील किनारपट्टीवर ओएनजीसी देश, स्टॅटोइल एएसए (नॉर्वे) आणि रेपसोल एसए (स्पेन) द्वारे खोल पाण्याचे खोदकाम केले जाईल. ११ ऑगस्ट २०१२ रोजी, ONGC ने घोषित केले की त्यांनी भारताच्या किनारपट्टीवरील D1 तेलक्षेत्रात लक्षणीय प्रमाणात तेल शोधले आहे. हा शोध त्यांना फील्ड आउटपुट प्रतिदिन १२,५०० बॅरल (bpd) पर्यंत वाढविण्यास सक्षम करेल.

ONGC चे ऑपरेशन (Operation of ONGC in Marathi)

पारंपारिक शोध आणि उत्पादन, शुद्धीकरण आणि कोल-बेड मिथेन आणि शेल गॅस यांसारख्या अपारंपरिक ऊर्जा स्त्रोतांचा हळूहळू विकास हे सर्व ONGC च्या कार्याचा भाग आहेत. सुमारे ११ मालमत्ता, प्रामुख्याने तेल आणि वायू उत्पादक गुणधर्म, ७ खोरे, २ वनस्पती (हझिरा आणि उरण येथे), आणि सेवा कंपनीच्या देशांतर्गत ऑपरेशन्स (आवश्यक इनपुट आणि ड्रिलिंग, जिओफिजिकल, लॉगिंगसाठी समर्थन) बनवतात.

ONGC च्या अनेक उपकंपन्या (Several subsidiaries of ONGC in Marathi)

ONGC चा परदेशातील विभाग ONGC विदेश लिमिटेड म्हणून ओळखला जातो. १५ जून १९८९ रोजी रीस्टार्ट झाले. भारताबाहेर तेल आणि वायू उत्खनन, ज्यात तेल आणि वायू शोध, विकास आणि उत्पादन यांचा समावेश आहे, ही ONGC देशासाठी मुख्य व्यवसाय आहे.

१७ राष्ट्रांमध्ये सध्या ३८ उपक्रम सक्रिय आहेत. २००२/०३ मध्ये O+OEG च्या 0.252 MMT वरून २०१० मध्ये O+OEG च्या ८.८७ MMT पर्यंत, त्याचे तेल आणि वायू उत्पादन वाढले आहे. ONGC विदेश लिमिटेडचा संपूर्ण स्टॉक ONGC च्या मालकीचा आहे.

मुंबई, महाराष्ट्र येथे मुख्यालयासह, हिंदुस्तान पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड हा भारतातील सरकारी मालकीचा तेल आणि वायू व्यवसाय आहे. भारतातील PSUs मध्ये मार्केटिंगची ठोस पायाभूत सुविधा आणि बाजाराचा वाटा अंदाजे 25% आहे.

HPCL चे ५१.११% समभाग तेल आणि नैसर्गिक वायू कॉर्पोरेशनच्या मालकीचे आहेत, इतर समभाग वित्तीय संस्था, सामान्य जनता आणि इतर गुंतवणूकदार यांच्याकडे आहेत. २०१६ पर्यंत जगातील सर्वात मोठ्या कॉर्पोरेशनच्या फॉर्च्यून ग्लोबल ५०० यादीमध्ये कंपनी ३६७ व्या स्थानावर आहे. HPCL मधील बहुसंख्य भागभांडवल विकत घेण्यापूर्वी ONGC फॉर्च्यून ग्लोबल ५०० यादीत नव्हते, जरी HPCL नंतर होते.

पुरस्कार आणि मान्यता (ONGS Information in Marathi)

• २०१३ च्या रँडस्टॅड अवॉर्ड्सनुसार, ONGC ही ऊर्जा क्षेत्रातील भारतातील सर्वात मोठी नियोक्ता आहे.
• ONGC व्यावसायिक सुरक्षा आणि आरोग्य क्षेत्रातील “गोल्डन पीकॉक अवॉर्ड २०१३” च्या २४ विजेत्यांपैकी एक आहे आणि CSR मधील सरावांसाठी “गोल्डन पीकॉक अवॉर्ड २०१४” च्या १२ विजेत्यांपैकी एक आहे.
• ते एप्रिल २०१३ मध्ये २०१२ साठी फोर्ब्स ग्लोबल २००० मध्ये १५५ व्या स्थानावर होते.
• ट्रान्सपरन्सी इंटरनॅशनलच्या “कॉर्पोरेट रिपोर्टिंगमध्ये पारदर्शकता” २०११ मध्ये जगातील १०५ सर्वात मोठ्या सार्वजनिक व्यापार व्यवसायांच्या रँकिंगने भारताच्या ONGC ला ३९ वे सर्वात पारदर्शक कॉर्पोरेशन म्हणून स्थान दिले.
• भारत सरकारने नोव्हेंबर २०१० मध्ये त्याला “महारत्न” ही पदवी दिली. महारत्न वर्गीकरण असल्यास PSU अधिक विवेकाने निवडले जाऊ शकते.
• याला फेब्रुवारी २०१४ मध्ये FICCI कडून सर्वोत्कृष्ट कंपनी प्रमोशनल स्पोर्ट्स अवॉर्ड मिळाला.
• ONGC ला २०१३ चा प्लॅटिनम श्रेणी “ग्रीनटेक एक्सलन्स अवॉर्ड” मिळाला
• ट्रस्ट रिसर्च अॅडव्हायझरीने केलेल्या सर्वेक्षणात ब्रँड ट्रस्ट अहवाल २०१२ मध्ये ONGC ची भारतातील ८२ वा सर्वात विश्वसनीय ब्रँड म्हणून नोंद करण्यात आली होती.
• ब्रँड ट्रस्ट रिपोर्ट २०१३ मध्ये ONGC ची भारतातील सर्वात विश्वसनीय ब्रँड्सपैकी एक म्हणून यादी करण्यात आली होती आणि त्यानंतर ब्रँड ट्रस्ट रिपोर्ट २०१४ मध्ये भारतातील सर्वात विश्वासार्ह ब्रँड म्हणून सूचीबद्ध करण्यात आली होती.
• अमर उजालाच्या उद्घाटन कॉर्पोरेट सोशल रिस्पॉन्सिबिलिटी (CSR) पुरस्कारांमध्ये ONGC चा शीर्षक प्रायोजक म्हणून समावेश आहे.